Genel Araştırma

Büyüme hormonu nedir? Büyüme hormonu (hGH), insan organizması tarafından doğal olarak üretilen bir maddedir. Beyin tabanında yer alan hipofiz bezinin ön kısmındaki hücreler tarafından sentezlenerek, salgılanır. Kan dolaşımına salınımı nabız gibi inişli çıkışlıdır ve kan seviyesi, yaş, cinsiyet, uyku, fiziksel aktivite, diyet, stres, steroidler ve çevre gibi etkenler nedeniyle dalgalı bir seyir izlemektedir. hGH kan serumunda, değişik moleküler formların (izoform) karmaşık kombinasyonu (majör 22-kDa formu veya 20-kDa formu gibi minör formlar) olarak bulunur. Bundan başka hGH, bu izomerlerin ( hem homo hem de heterodimer formundaki dimerler ve oligomerler) bir araya gelmiş şekilleri halinde de bulunurlar. Kan dolaşımına verildikten sonra 22-kDa hGH’nin yarılanma ömrü 10-20 dakika arasındadır. hGh, hücrelerde birçok metabolik işlemi uyarır; protein, yağ, karbonhidrat ve mineral metabolizmasına etki eder. hGH’nin en önemli etkisi, karaciğeri uyararak İnsüline Benzer Büyüme Faktörü-I (IGF-I) salgılanmasına neden olmasıdır. IGF-I, kıkırdak hücrelerinin üretimini uyararak kemik büyüme ve gelişimini sağlar; ayrıca kas protein sentezi ve organ büyüme ve gelişiminde kilit rol oynamaktadır. hGH, WADA’nın Yasaklı Madde ve Metotlar Listesi’nin S2 bölümünde yer almakta olup, kullanımı hem yarışma içinde hem de yarışma dışında yasaklanmıştır. Büyüme hormonu nasıl salınır ? Büyüme hormonu, stres anında vücudun bir yanıt olarak salgıladığı; normal olarak gün içinde düzeyi artıp azalan bir hormondur. Ön hipofizin somatotropik (asidofilik) hücrelerinde 191 aminoasitlik tek bir zincir şeklinde üretilmektedir.Büyüme hormonu (GH) sentez ve salınımı, hipotalamustan salgılanan Growth Hormone Relasing Hormone (GHRH) tarafından kontrol altında tutulmaktadır. Büyüme hormonu (GH) salınımı GHRH yanında birçok etkenle değişir. Büyüme hormonu (GH) neden önemli ? Birçok vücut hücresi üzerinde önemli etkileri olan büyüme hormonu ayrıca aşağıdaki olayların meydana gelmesinden sorumludur. Çocuklarda kemik gelişimi ve mineralizasyonu sağlar. Protein sentezini arttırır.Yağ yakımını hızlandırır. (Yağ yakımı ile ilgili birçok mekanizma mevcut. Bunlardan biri tiroid hormonlarından etkinliği düşük olan T4’ü daha etkin olan T3’e çevirmesi.) Bağışıklık sistemini uyarır. Kasların büyümesini sağlar. İncelediğimiz etkiler daha genç ve fit bir vücut için gerekli olmak ile beraber sağlıklı yaşamın da olmazsa olmazlarından. Büyüme hormonunun bizim için ne kadar önemli olduğunu kavradığımıza göre artık büyüme hormonu yapımını etkileyen faktörleri incelemeye başlayabiliriz. Büyüme hormonu salınımını etkileyen faktörler Büyüme hormonu salınımı birçok faktöre bağlı olarak artar ve azalır. Bu faktörleri Uyku Kan şekeri Kanda bulunan aminoasitler Stres Egzersiz Diğer hormonlar ve Tiroid hormonları olarak sıralanabilir. Uyku Uyku büyüme hormonunu artırmanın en basit yollarından bir tanesi. Büyüme hormonunun salınımı uykunun 3 ve 4.(non-rem) evrelerinde artar. Uykunun bu fazına derin uyku denir. Bu sebeple ne zaman uyuduğunuz önemlidir. Uyku sırasında büyüme hormonunun en fazla salındığı saatler 12:00-13.00 ve 22:00-2.00’dir. Ayrıca buraya bir ünlem koyalım 2. madde olan kan şekerini okurken buraya dönmenizi istiyorum. Sonuç olarak gece erken uyumak ve öğlen şekerlemesi yapmak güzellik ve sağlığı korumak için kilit bir rol teşkil etmekte. Kan Şekeri Büyüme hormonunun en büyük düşmanının şeker olduğu söylersek yanılmış olmayız.Basit şekerler kan şekerini hızlı bir şekilde yükseltir. Bu yükselme bir anda büyüme hormonunu üretimini 20 kata kadar azaltır. Kan şekeriniz düşük seviyelerde tutarak büyüme hormonunuzdaki gereksiz düşmeleri engelleyebilirsiniz. Öğle saatlerinde kan şekeri düşüklüğü büyüme hormonunun salınımını uyarır. Kan şekerini düşük seviyelerde tutmak için bir çeşit beslenme yöntemi olan intermittent fasting (aralıklı oruç)‘i araştırmanızı tavsiye ediyorum. Kanda bulunan aminoasitler Kandaki aminoasit seviyesi arttıkça büyüme hormonu salınımı da artar. Testosteon Östrojen ve TSH Testosteron ve östrojen ve Tiroid hormonu büyüme hormonu salınımını (GH) artıran hormonlardır. Bu konuda en büyük pay tiroid hormonlarında. Birçok ülkede iyot eksikliği endemik guatr (tiroid hormonu eksikliği ile seyreden bir hastalık) sebebidir. Türkiye’de bu ülkeler arasında yer almaktadır. Gerek beslenme gerekse doğal ortam şartları sizi iyot eksikliğine iter. Vücutta iyot eksikliği bulunuyor ise bir süre sonra vücudumuz tiroid hormonunu üretemez . Uzun süre tuz kısıtlaması yapan sporcular ve iyotsuz kaya tuzunu tercih edenler için bu durum oldukça önemlidir. Bilinçsiz olarak tuz kısıtlamasına gitmek aslında tuz kısıtlamasından alacağımız etkiyi negatife çevirir. Kaya tuzu kullanan ailelerin ve tuz kısıtlaması yapanların belli aralıklar ile tiroid hormonu (T3 ve T4) düzeylerini kontrol ettirmeleri gereklidir. Stres Stres esnasında salgılanan kortizol büyüme hormonu düzeyini düşürür. Bu sebeple yoğun egzersiz ve aşırı kalori kısıtlaması büyüme hormonu düzeylerini yüksek tutmak isteyen bireyler için uzun vadede sakıncalı olabilir. Büyüme hormonlarını arttırmak için Büyüme hormonunun pik yaptığı 22.00 ve 13.00 saatlerinde uykuda olmaya çalışın. Kan şekerinizi hızlı yükselten basit şekerlerden (egzersiz sonrası hariç) sakının. Protein alımınıza dikkat edin ve sürekli beslenmeye çalışın. Testosteron , östrojen ve Tiroid hormon düzeylerinizi takip edin. Tuz alımınızı aşırı derecede ve uzun süre kısıtlamayın. Stres yönetimi , beslenme ve overtraninig konusunda eğitim alın.